Noodbevoegdheden van een burgemeester
9c1d07fa-e875-4baf-8f36-cd048d537e87
De burgemeester is verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid in de gemeente. In uitzonderlijke situaties en buitengewone omstandigheden kan de burgemeester een noodbevel uitvaardigen of een noodverordening vaststellen en/of plekken aanwijzen als veiligheidsrisicogebied (artikel 172 – 179 van de gemeentewet). Wat is wat? Hieronder leggen we dit in het kort uit en vertellen je wat je moet doen als het uit de hand loopt.
De burgemeester kan een noodverordening in zetten om onrust te voorkomen of te bestrijden. Na bekendmaking geldt de maatregel voor iedereen die in dat gebied is en vaak is deze ook langere tijd van kracht. Hiermee kunnen grondrechten worden ingeperkt.
In de praktijk betekent het dat de politie mensen kan wegsturen, ook als ze niets verkeerd hebben gedaan. Wie zich er niet aan houdt, begaat een overtreding. De gemeenteraad moet een noodverordening goedkeuren, wat vaak pas achteraf gebeurt.
Het noodbevel is nog een stapje zwaarder. Het lijkt een beetje op een noodverordening, want het betekent opnieuw: strenger optreden van autoriteiten dan de gewone wet voorschrijft, om onrust te voorkomen of op te lossen Houd je je niet aan de regels van het noodbevel, dan bega je een misdrijf en kun je strafrechtelijk worden vervolgd.
Een belangrijk verschil is dat een noodbevel alleen geldt voor één persoon of één groep (bijvoorbeeld relschoppers). De burgemeester kan een noodbevel plotseling invoeren, op het moment dat het nodig is. Een burgemeester is niet verplicht aan te geven hoe lang een noodbevel van kracht is. Een noodbevel geldt zolang een burgemeester het nodig vindt.
|
Noodbevel (artikel 175 Gemeentewet) |
Noodverordening (artikel 176 Gemeentewet) |
|
Gericht tot één of meer personen (concreet) |
Algemeen naar persoon (abstract) |
|
Bekendmaking aan degene(n) tot wie gericht:
|
Schriftelijke algemene bekendmaking op door de burgemeester te bepalen wijze:
|
| Sanctie: artikel 184 Wetboek van Strafrecht (misdrijf) – 3 maand hechtenis, boete 2e categorie | Sanctie: artikel 443 Wetboek van Strafrecht (overtreding) – 3 maanden hechtenis, boete 2e categorie |
|
|
|
|
Bron: burgemeesters.nl
Tot slot is er het veiligheidsrisicogebied. Een veiligheidsrisicogebied is een gebied dat voor iedereen toegankelijk is, met een hoog risico op overtredingen en verstoring van de openbare orde.
Binnen een veiligheidsrisicogebied kan de officier van justitie de politie opdracht geven tot preventief fouilleren. De politie kan dan personen fouilleren zonder dat een concrete verdenking bestaat. Daarmee is preventief fouilleren een controlemiddel ter voorkoming van verstoringen van de openbare orde of overtredingen in een gebied. De benoeming van veiligheidsrisicogebied geldt voor langere tijd, dus niet alleen tot het moment waarop het weer rustig is.
Tijdens de jaarwisseling bestaat de kans dat er ongeregeldheden plaatsvinden. De gemeente, politie en brandweer treffen maatregelen om dit te voorkomen. Zo wordt brandbaar materiaal weggehaald en worden de dorpen geholpen bij het organiseren van feesten en andere activiteiten.
Als er veel onrust is of wordt verwacht, dan kan de ME (Mobiele Eenheid) ingezet worden. Zij staan stand-by, maar hun inzet wordt vaak gezien als een laatste middel. Dit om de veiligheid voor één ieder te handhaven. De mobiele eenheid is een groep van politiemensen, die normaal op straat werken. Zo nu en dan (bijv. bij grootschalige evenementen of gebeurtenissen), trekken deze politiemensen het normale politiepak uit en het pak van de mobiele eenheid aan.
Wanneer en hoe ze ingezet worden, beoordeelt de zogeheten driehoek (politie, het Openbaar Ministerie en burgemeester) per situatie.
Wat te doen bij onrust?
- Vertrek en geef de politie de ruimte om hun werk te doen
- Volg de aanwijzingen van de politie op